Έχοντας περάσει, πλέον, στη σταδιακή επανεκκίνηση της οικονομικής δραστηριότητας, οι επιχειρήσεις, η μία μετά την άλλη, ξεκινούν τη λειτουργία τους και αντιμετωπίζουν την επόμενη ημέρα.
Ένα από τα ερωτήματα των επιχειρήσεων έχει να κάνει με τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει, ανάλογα με τα μέτρα που έχουν ενταχθεί, σε σχέση με τη διατήρηση των θέσεων εργασίας.
Μέτρα αντιμετώπισης του κορωνοϊού COVID-19, που σχετίζονται με τη διατήρηση θέσεων εργασίας
Αναστολή λειτουργίας επιχείρησης
Ακυρότητα καταγγελιών σύμβασης εργασίας (άρθρο 11 της ΠΝΠ της 20/03/2020): Οι επιχειρήσεις-εργοδότες, που τελούν σε αναστολή της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας, κατόπιν εντολής δημόσιας αρχής και για όσο χρονικό διάστημα διαρκούν τα μέτρα αντιμετώπισης του κορωνοϊού COVID-19, υποχρεούνται να μην προβούν σε μειώσεις προσωπικού με καταγγελία των συμβάσεων εργασίας.
Ουσιαστικά, για όσο διάστημα οι επιχειρήσεις βρίσκονται σε αναστολή λειτουργίας με βάση διοικητική απόφαση/κρατική εντολή, δεν μπορούν να προβούν σε απολύσεις (καταγγελία συμβάσεων εργασίας) και εάν το κάνουν, οι καταγγελίες αυτές θεωρούνται άκυρες.
Αναστολή συμβάσεων εργασίας προσωπικού
Οι επιχειρήσεις-εργοδότες που πλήττονται σημαντικά, λόγω των αρνητικών συνεπειών του φαινομένου του κορωνοϊού COVID 19 και έκαναν χρήση της δυνατότητας αναστολής των συμβάσεων εργασίας μέρους ή του συνόλου του προσωπικού τους ή συνεχίζουν και τον μήνα Μάιο της αναστολή συμβάσεων εργασίας:
- Απαγορεύεται ρητά να προβούν σε καταγγελία των συμβάσεων εργασίας για το σύνολο του προσωπικού τους, σε κάθε περίπτωση μέχρι την 31η Μαΐου 2020. Σε περίπτωση πραγματοποίησής τους, οι καταγγελίες αυτές είναι άκυρες.
- Υποχρεούνται, μετά τη λήξη του χρόνου της αναστολής των συμβάσεων εργασίας του προσωπικού τους, να διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας για χρονικό διάστημα ίσο με εκείνο της αναστολής. Σε περίπτωση που παρατείνουν την αναστολή των συμβάσεων του προσωπικού τους και κατά τον μήνα Μάιο, υποχρεούνται, μετά από τη λήξη του χρόνου παράτασης της αναστολής των συμβάσεων εργασίας των εργαζομένων αυτών, να διατηρήσουν για χρονικό διάστημα σαράντα πέντε (45) ημερών τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας και με το ίδιο είδος σύμβασης εργασίας.
Στην έννοια του ιδίου αριθμού θέσεων εργασίας δεν συμπεριλαμβάνονται: α) οι αποχωρούντες οικειοθελώς από την εργασία τους, β) οι αποχωρούντες λόγω συνταξιοδότησης και γ) οι εργαζόμενοι ορισμένου χρόνου, των οποίων η σύμβαση εργασίας λήγει μετά τη λήξη της αναστολής.
Παραδείγματα
Α. Επιχείρηση έχει βάλει σε αναστολή εργαζόμενο ή εργαζόμενους την 21/03/2020:
Η αναστολή των 45 ημερών λήγει την 05/05/2020. Η επιχείρηση είναι δεσμευμένη, μέχρι την 05/05/2020, να μην κάνει μειώσεις προσωπικού με καταγγελία (απόλυση) της σύμβασης εργασίας. Η επιχείρηση είναι δεσμευμένη, μέχρι την 19/06/2020 (επιπλέον 45 ημέρες), να διατηρήσει τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας. Δηλαδή, μπορεί να καταγγείλει μία σύμβαση εργασίας, αλλά θα πρέπει να φροντίσει για την άμεση αντικατάσταση του εργαζομένου που αποχωρεί.
Β. Επιχείρηση έχει βάλει σε αναστολή εργαζόμενο ή εργαζόμενους την 01/04/2020:
Η αναστολή των 45 ημερών λήγει την 16/05/2020. Η επιχείρηση είναι δεσμευμένη, μέχρι την 16/05/2020, να μην κάνει μειώσεις προσωπικού με καταγγελία (απόλυση) της σύμβασης εργασίας. Η επιχείρηση είναι δεσμευμένη, μέχρι την 30/06/2020 (επιπλέον 45 ημέρες), να διατηρήσει τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας. Δηλαδή, μπορεί να καταγγείλει μία σύμβαση εργασίας, αλλά θα πρέπει να φροντίσει για την άμεση αντικατάσταση του εργαζομένου που αποχωρεί.
Γ. Επιχείρηση έχει βάλει σε αναστολή εργαζόμενο ή εργαζόμενους την 21/03/2020 και συνεχίζει μέχρι την 31/05/2020 να έχει σε αναστολή ορισμένους εργαζομένους:
Η επιχείρηση είναι δεσμευμένη, μέχρι την 31/05/2020, να μην κάνει μειώσεις προσωπικού με καταγγελία (απόλυση) της σύμβασης εργασίας. Η επιχείρηση είναι δεσμευμένη, μέχρι την 15/07/2020 (επιπλέον 45 ημέρες), να διατηρήσει τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας. Δηλαδή, μπορεί να καταγγείλει μία σύμβαση εργασίας, αλλά θα πρέπει να φροντίσει για την άμεση αντικατάσταση του εργαζομένου που αποχωρεί.
Ποινές μη διατήρησης θέσεων εργασίας
Σε περίπτωση που η επιχείρηση ΔΕΝ διατηρήσει τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας, αντιμετωπίζει ως ποινή τα εξής:
Α) Επιστροφή ειδικής ενίσχυσης 800 ευρώ:
Σε περίπτωση που η επιχείρηση έχει αιτηθεί και έχει πάρει την ενίσχυση των 800 ευρώ και δεν μπορέσει να διατηρήσει τον αριθμό των θέσεων εργασίας, υποχρεούται στην επιστροφή της ενίσχυσης.
Β) Απώλεια παράτασης χρόνου πληρωμής υποχρεώσεων:
Στις επιχειρήσεις, με ΚΑΔ που πλήττονται ή που έχει αναστολή η λειτουργία τους με εντολή δημόσιας αρχής, δόθηκε η δυνατότητα να πληρώσουν οφειλές των περιόδων Φεβρουαρίου έως Απρίλιο, μέχρι την 31/08/2020, χωρίς προσαυξήσεις.
Στις ίδιες επιχειρήσεις δόθηκε η δυνατότητα να πληρώσουν τις ασφαλιστικές του υποχρεώσεις των παραπάνω περιόδων εμπρόθεσμα, μέχρι την 30/09/2020 και την 31/10/2020.
Σε περίπτωση που εργαζόμενοι επιχειρήσεων ή εργοδοτών, μέρος ή όλοι, τίθενται σε καθεστώς αναστολής της σύμβασης εργασίας τους και ο οικείος εργοδότης καταγγείλει αυτή, καθώς και στην περίπτωση που, μετά την ολοκλήρωση του μέτρου, οι ανωτέρω επιχειρήσεις ή εργοδότες δεν διατηρούν τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας, η παράταση καταβολής παύει αυτοδικαίως και οι οφειλές επιβαρύνονται με τόκους και προσαυξήσεις από την ημερομηνία που αυτές κατέστησαν απαιτητές, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
Γ) Χαρακτηρισμός οφειλών ληξιπρόθεσμων:
Οι οφειλές που δεν έχουν καταβληθεί έχοντας, αρχικά, το ευεργέτημα της παράτασης, σε περίπτωση απώλειας λόγω μη διατήρησης των θέσεων εργασίας, ως ληξιπρόθεσμες, και λόγω του ύψους τους, μπορεί να χαρακτηριστεί η μη εμπρόθεσμη καταβολή τους και ποινικό αδίκημα. Επίσης, ανάλογα με το ύψος τους, μπορεί η φορολογική αρχή να πάρει μέτρα διασφάλισης, όπως, για παράδειγμα, η δέσμευση των τραπεζικών λογαριασμών.
Λειτουργία επιχειρήσεων με προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας
Επιχειρήσεις-εργοδότες για όσο χρόνο πλήττονται, υπαγόμενοι στους σχετικούς ΚΑΔ, δύνανται να θέτουν σε εφαρμογή το σύστημα εργασίας με προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας (άρθρο 9 της ΠΝΠ της 20/03/2020), κατά το οποίο:
α) με περίοδο αναφοράς τον μήνα, κάθε εργαζόμενος μπορεί να απασχολείται κατ’ ελάχιστο δύο (2) εβδομάδες, συνεχόμενα ή διακεκομμένα και
β) ανά εβδομάδα, εντάσσεται σε αυτόν τον τρόπο οργάνωσης τουλάχιστον το 50% του προσωπικού της επιχείρησης.
Οι εργοδότες που κάνουν χρήση της ανωτέρω ρύθμισης, υποχρεούνται, για όσο χρόνο κάνουν χρήση του μέτρου, να διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας, δηλαδή τους ίδιους εργαζόμενους και με τους ίδιους όρους εργασίας, που σημαίνει ότι για τους εργοδότες που κάνουν χρήση της ρύθμισης του παρόντος, απαγορεύεται ρητά να προβούν σε καταγγελία των συμβάσεων εργασίας για το σύνολο του προσωπικού τους και, σε περίπτωση πραγματοποίησής της, αυτή είναι άκυρη.
Από τη ρύθμιση αυτή εξαιρείται η λύση σύμβασης εργασίας με οικειοθελή αποχώρηση και η λύση σύμβασης ένεκα συνταξιοδότησης.
Επιστρεπτέα προκαταβολή
Σε περίπτωση που, επιχείρηση, έχει ενταχθεί στο μέτρο της επιστρεπτέας προκαταβολής, υποχρεούται να διατηρήσει έως την 31η Οκτωβρίου 2020 τον αριθμό των εργαζομένων που απασχολούσε κατά την 31η Μαρτίου 2020, βάσει των στοιχείων του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ. Ο έλεγχος θα πραγματοποιείται ηλεκτρονικά, μέσω του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ, και θα αφορά τον μέσο όρο του αριθμού των εργαζομένων κατά το διάστημα αυτό.
Άρα, οποιοσδήποτε αποχωρήσει ή απολυθεί, πρέπει να αντικατασταθεί την ίδια ή την αμέσως επόμενη ημέρα.
Πρόγραμμα επιδότησης τόκων
Επιχειρήσεις, που έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα επιδότησης τόκων, δεσμεύονται ότι θα απασχολούν την 31/12/2020 τουλάχιστον ίδιο αριθμό εργαζομένων με τον αριθμό εργαζομένων που απασχολούσαν την 19/03/2020.
Άρα, οποιοσδήποτε αποχωρήσει ή απολυθεί, πρέπει να αντικατασταθεί την ίδια ή την αμέσως επόμενη ημέρα.
Πρόγραμμα παροχής δανείων με επιδότηση επιτοκίου (ΤΕΠΙΧ ΙΙ)
Οι επιχειρήσεις, που έχουν εγκριθεί και συμμετέχουν σε πρόγραμμα δανείου με επιδότηση επιτοκίου από την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, μέσω της δράσης ΤΕΠΙΧ II, αναλαμβάνουν τη δέσμευση για διατήρηση του μέσου όρου του προσωπικού που απασχολούσαν την 19/03/2020, για όσο διάστημα επιδοτείται το ποσό των τόκων (2 έτη).
Ο έλεγχος της διατήρησης, από την επιχείρηση, του ίδιου αριθμού εργαζομένων που απασχολούσε στις 19/03/2020, βάσει των στοιχείων του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ για δύο έτη, θα πραγματοποιείται από την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα στις 31 Ιανουάριου για τα έτη 2021 και 2022 ή την επόμενη εργάσιμη ημέρα, ηλεκτρονικά μέσω του Συστήματος ΕΡΓΑΝΗ, και θα ενημερώνονται ανάλογα οι Ενδιάμεσοι Χρηματοπιστωτικοί Οργανισμοί (Τράπεζες).
